Πόσο Συχνός Είναι Ο Πόνος Στη Μέση & Στον Θώρακα;

Ο πόνος στη μέση, γνωστός και ως οσφυαλγία, εντοπίζεται κυρίως στο κάτω τμήμα της οσφυϊκής περιοχής και σε ένα μικρό ποσοστό, περίπου 2%, συνοδεύεται και από συμπτώματα που σχετίζονται με το ισχιακό νεύρο, οπότε ο πόνος επεκτείνεται και στο πόδι, κατάσταση που ονομάζεται ισχιαλγία. Ο πόνος στη μέση αποτελεί το δεύτερο πιο συχνό πρόβλημα υγείας μετά το κοινό κρυολόγημα, όσον αφορά στην εμφάνισή του στον γενικό πληθυσμό, καθώς επιδημιολογικές μελέτες δείχνουν ότι περίπου οι μισοί άνθρωποι μέχρι τα 20 τους χρόνια έχουν ήδη βιώσει τουλάχιστον ένα επεισόδιο πόνου στη μέση, ενώ το ποσοστό αυτό αυξάνεται σε 80% περίπου ως τα 60 έτη.

Ποια Είναι Τα Συμπτώματα Του Πόνου;

Τα συμπτώματα εμφανίζονται όταν, εξαιτίας διαφόρων χρόνιων καταστάσεων, το σκληρό εξωτερικό περίβλημα του δίσκου (που ονομάζεται ινώδης δακτύλιος) υποστεί ρήξη. Ο πόνος στη μέση εκδηλώνεται κυρίως ως πόνος στο κάτω μέρος της πλάτης, που ενδέχεται να επεκτείνεται προς τον θώρακα. Μπορεί να είναι οξύς ή χρόνιος και να εμφανίζεται σε διάφορα σημεία της περιοχής, είτε αριστερά είτε δεξιά. Συχνά συνοδεύεται από:

• ένταση
• δυσκαμψία
• μυϊκούς σπασμούς
• περιορισμό της κινητικότητας

Σε περιπτώσεις συμπίεσης νεύρου, όπως στην ισχιαλγία, ο πόνος αντανακλάται από τη μέση προς τους γλουτούς και το πόδι και συνοδεύεται από:

• μυρμήγκιασμα
• μούδιασμα
• μυϊκή αδυναμία

Ο πόνος μπορεί να επιδεινώνεται με το σκύψιμο κοντά στο στέρνο-κέντρο της σπονδυλικής στήλης, το στρίψιμο του κορμού, την άρση βαρών, καθώς και μετά από παρατεταμένη καθιστική ή ξαπλωτή θέση. Επιπλέον, συμπτώματα όπως κάψιμο κατά την ούρηση, νυχτερινός πόνος ή συχνουρία μπορεί να υποδηλώνουν πιο σοβαρά προβλήματα και χρήζουν άμεσης ιατρικής αξιολόγησης.

Ποια Είναι Τα Συνηθέστερα Αίτια Της Οσφυαλγίας & Της Θωρακαλγίας;

Η οσφυαλγία είναι ένα πολυπαραγοντικό πρόβλημα, τα αίτια του οποίου συνδέονται με εκφυλιστικές αλλοιώσεις του μεσοσπονδύλιου δίσκου, γνωστές ως «εκφυλιστική νόσος της σπονδυλικής στήλης», μηχανικές βλάβες, φλεγμονές και επιβαρυντικούς παράγοντες του τρόπου ζωής. Ωστόσο, η κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου αποτελεί την πιο συχνή αιτία οσφυαλγίας και ισχιαλγίας, καθώς η ρήξη του ινώδους δακτυλίου επιτρέπει στο μαλακό πηκτοειδή πυρήνα να πιέζει νευρικές δομές, προκαλώντας πόνο που συχνά αντανακλά στα πόδια. Πιο συγκεκριμένα, τα αίτια της οσφυαλγίας περιλαμβάνουν:

• συμπιεστικό κάταγμα σπονδύλου (λόγω τραυματισμού, οστεοπόρωσης ή μεταστάσεων)
• σπονδυλολίσθηση (μετατόπιση σπονδύλου) σε διάφορες ηλικίες
• σπονδυλική στένωση
• όγκους
• αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα
• φλεγμονώδεις καταστάσεις
• ρευματολογικές παθήσεις
• νόσο Scheuermann

Αξίζει να αναφερθεί πως τα αίτια διαφοροποιούνται ανάλογα με την ηλικία. Για παράδειγμα, στους νέους, το πρόβλημα είναι συχνά η δισκοκήλη, ενώ σε μεγαλύτερες ηλικίες, φθείρονται περισσότερο οι αρθρώσεις και εμφανίζονται πιο συχνά οστεοαρθρίτιδα, σπονδύλωση και κατάγματα από οστεοπόρωση.

Σημαντικοί παράγοντες που επιβαρύνουν τη σπονδυλική στήλη και συμβάλλουν στην οσφυαλγία είναι:

• η παχυσαρκία (Δείκτης Μάζας Σώματος πάνω από 25), που αυξάνει την πίεση στους μεσοσπονδύλιους δίσκους
• η πολύωρη οδήγηση και η καθιστική ζωή, που οδηγούν σε αδυναμία των μυών στήριξης της σπονδυλικής στήλης και αυξημένα φορτία σε αυτήν
• το κάπνισμα, το οποίο επιταχύνει την εκφύλιση των δίσκων

Πώς Γίνεται Η Διάγνωση;

Πολλές ανωμαλίες σε απλές ακτινογραφίες (π.χ. εκφύλιση, αρθρίτιδα) δεν συσχετίζονται στατιστικά σημαντικά με την υποκείμενη παθολογία. Η διάγνωση βασίζεται κυρίως στο ιατρικό ιστορικό, καθώς η «εκφυλιστική νόσος» είναι συχνά γενικός όρος χωρίς ακριβή αιτιολογία. Το  ιατρικό ιστορικό και η κλινική εξέταση παραμένουν, ωστόσο, τα πιο αξιόπιστα εργαλεία, ανεξάρτητα από τεχνολογικές εξελίξεις. Εκτός από τη μαγνητική (MRI) και την αξονική (CT) τομογραφία, χρησιμοποιούνται και άλλες διαγνωστικές μέθοδοι, όπως:

• σπινθηρογραφήματα οστών (SPECT) για αξιολόγηση μεταβολικής δραστηριότητας
• δισκογραφήματα για αξιολόγηση δισκοπτικών βλαβών και χειρουργικών ενδείξεων

Το δισκογράφημα, σύμφωνα με προσωπική εμπειρία, αποτελεί πλέον μια συνηθισμένη εξέταση σε μεγάλες κλινικές σπονδυλικής στήλης του εξωτερικού, όπως στο Guy’s and St. Thomas Hospital και στο Kings College του Λονδίνου. Υποστηρίζεται από πολλούς ειδικούς ότι, εκτός από τη σημαντική βοήθεια που παρέχει στη διάγνωση της δισκικής νόσου, είναι επίσης πολύτιμο εργαλείο για την επιλογή της κατάλληλης χειρουργικής θεραπείας, ιδιαίτερα όταν τα οπίσθια σπονδυλικά στοιχεία παραμένουν άθικτα. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο Khai Lam, ένας από τους κορυφαίους χειρουργούς σπονδυλικής στήλης, καθοδηγεί τη θεραπευτική προσέγγισή του βάσει των ευρημάτων του δισκογραφήματος.

Πόσο Διαρκεί Η Οσφυαλγία & Πώς Περνάει;

Το πόσο διαρκεί και πώς περνάει ο πόνος στη μέση εξαρτάται από την αιτία του, την βαρύτητα του προβλήματος και την ανταπόκριση του ασθενούς στη θεραπεία.

Η φυσική εξέλιξη του πόνου στην οσφυϊκή χώρα χαρακτηρίζεται συχνά από αυτοπεριορισμό, με τα συμπτώματα να υποχωρούν σημαντικά εντός ενός μηνός από την έναρξή τους. Η οσφυαλγία διακρίνεται χρονικά σε οξεία, υποξεία και χρόνια, ανάλογα με τη διάρκεια του πόνου.

• οξεία: διαρκεί συνήθως μέχρι 6-8 εβδομάδες, με τον πόνο να υποχωρεί σταδιακά καθώς επουλώνονται οι ερεθισμένοι ιστοί. Περίπου το 50% των επεισοδίων βελτιώνεται μέσα σε δύο εβδομάδες και το 80% μέσα σε έξι εβδομάδες.
• υποξεία: διαρκεί από 2-3 μήνες έως 4 μήνες, όπου ο πόνος παραμένει αλλά δεν έχει αποκτήσει ακόμα χρόνια μορφή.
• χρόνια: χαρακτηρίζεται από πόνο που διαρκεί περισσότερο από 3 μήνες, συχνά με πιο σύνθετα χαρακτηριστικά και υποτροπές που αποτελούν συχνά μέρος της εξέλιξης της κατάστασης.

Η αντιμετώπιση της οσφυαλγίας περιλαμβάνει συνήθως μέτρα όπως:

• ξεκούραση και ανάπαυση για 2-3 ημέρες
• χρήση παυσίπονων και αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (π.χ. παρακεταμόλη, ιβουπροφαίνη)
• χρήση οσφυϊκού κηδεμόνα (ζώνης)
• εφαρμογή ζεστών ή κρύων επιθεμάτων, ανάλογα με την ανταπόκριση του ασθενούς
• ασκήσεις όπως περπάτημα, ελαφρές εκτάσεις όταν ο πόνος υποχωρήσει, ασκήσεις διάτασης των μυών της ράχης και των οπισθίων μηριαίων και ενδυνάμωση της ζώνης του κορμού (κοιλιακοί-ραχιαίοι)
• φυσικοθεραπεία, η οποία στοχεύει στην αιτία του πόνου και όχι μόνο στα συμπτώματα. Περιλαμβάνει εξατομικευμένα προγράμματα κινησιοθεραπείας, ηλεκτροθεραπείας, θεραπευτικής μάλαξης, τεχνικών κινητοποίησης και εργονομικής εκπαίδευσης για ενδυνάμωση και βελτίωση της κινητικότητας
• ενέσεις στη σπονδυλική στήλη
• εγχύσεις σπονδυλικής στήλης / PRP
• εναλλακτικές θεραπείες, όπως βελονισμός, γιόγκα πιλάτες
• χειρουργική επέμβαση σε περιπτώσεις που η συντηρητική θεραπεία δεν αποδίδει

Η οσφυαλγία μπορεί να επανέλθει ή να επιδεινωθεί αν δεν γίνει σωστή αποκατάσταση, γι’ αυτό συνιστάται να ολοκληρωθεί η θεραπεία και να αποφευχθεί η πρόωρη επανέναρξη δραστηριοτήτων. Συνολικά, η διαχείριση απαιτεί ολιστική προσέγγιση που συνδυάζει ακριβή διάγνωση, μηχανισμούς πρόληψης υποτροπών και εξατομικευμένο θεραπευτικό σχέδιο. Η έμφαση στη φυσική άσκηση και την επανατροφοδότηση του νευρικού συστήματος μέσω κίνησης φαίνεται να είναι κρίσιμος παράγοντας για μακροπρόθεσμη βελτίωση.

Ποια Είναι Η Συντηρητική Αντιμετώπιση Ενός Ασθενούς Με Οξύ Οσφυϊκό Πόνο;

Η συντηρητική αντιμετώπιση ενός ασθενούς με οξύ οσφυϊκό πόνο ξεκινά με τη λήψη λεπτομερούς ιστορικού. Η θεραπεία περιλαμβάνει:

• χρήση αναλγητικών, αντιφλεγμονωδών, μυοχαλαρωτικών και, εάν χρειαστεί, κορτικοστεροδειών ή οπιοδών φαρμάκων.
• εκπαίδευση του ασθενούς στη σωστή στάση σώματος, στην τεχνική ανύψωσης αντικειμένων και στη σωστή βάδιση.
• εξατομικευμένες φυσικοθεραπευτικές ασκήσεις, αν και υπάρχει διαφωνία σχετικά με το πότε ακριβώς πρέπει να ξεκινήσουν αυτές οι παρεμβάσεις. Κάποιοι προτείνουν μετά τις πρώτες τρεις εβδομάδες, ενώ άλλοι νωρίτερα, ανάλογα με την υποκείμενη παθολογία.
• ακτινοσκοπικά καθοδηγούμενες εγχύσεις στον επισκληρίδιο χώρο ή στις οπίσθιες σπονδυλικές αρθρώσεις, που πραγματοποιούνται από εξειδικευμένους χειρουργούς σπονδυλικής στήλης και αναισθησιολόγους.
• αποφυγή κατάκλισης και διατήρηση ήπιας δραστηριότητας, καθώς μελέτες δείχνουν ότι οι ασθενείς ωφελούνται περισσότερο όταν διατηρούν μέτρια και χαλαρή δραστηριότητα, αποφεύγοντας κινήσεις που επιδεινώνουν τον πόνο, αντί για παρατεταμένη ανάπαυση στο κρεβάτι.

Ποια Είναι Η Κατάλληλη Θεραπεία;

Η κατάλληλη θεραπεία για τον πόνο στη μέση (οσφυαλγία) είναι, συνήθως, σταδιακή και εξατομικευμένη, ξεκινώντας από συντηρητικές μεθόδους και προχωρώντας σε πιο εξειδικευμένες ανάλογα με τη σοβαρότητα και την αιτία του πόνου.

Εάν ο πόνος συνεχίζει να επιμένει ή επιδεινώνεται, καθώς και σε περίπτωση παρετικών καταστάσεων, αιμωδιών (όπως προσωρινή απώλεια κινητικότητας ενός ή και των δύο ποδιών ή μούδιασμα), ή διαταραχών στην ούρηση και την αφόδευση (σύνδρομο ιππουριδικού), η χειρουργική αντιμετώπιση είναι επιβεβλημένη. Η πλέον ενδεδειγμένη μέθοδος είναι η ενδοσκοπική διατρηματική δισκεκτομή, η οποία πραγματοποιείται υπό τοπική αναισθησία και καταστολή. Με αυτή την τεχνική επιτυγχάνεται η πλήρης αφαίρεση της κήλης με ελάχιστο ποσοστό επιπλοκών και εξαιρετική μετεγχειρητική αποκατάσταση του ασθενούς.

Σε γενικές γραμμές, εάν κριθεί ότι το χειρουργείο θα είναι επωφελές για τον ασθενή, οι σύγχρονες τεχνικές καθιστούν τη θεραπεία πιο εύκολη και ασφαλή για εκείνον. Στις ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους, όπως η μικροδισκεκτομή (με ή χωρίς τη χρήση χειρουργικού μικροσκοπίου), καθώς και οι τεχνικές MISS TLIF, PLIF και XLIF, οι επιπλοκές, όπως η απώλεια αίματος κατά τη διάρκεια της επέμβασης είναι σχεδόν ανύπαρκτες, ενώ η παραμονή του ασθενούς στο νοσοκομείο περιορίζεται σε μία ή δύο ημέρες το πολύ.

Όσον αφορά στο ερώτημα εάν το χειρουργείο αυτό το πραγματοποιεί ορθοπαιδικός ή νευροχειρουργός, σε χώρες με υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης, όπως η Αγγλία, η Ελβετία και οι ΗΠΑ, δεν τίθεται τέτοιο ζήτημα. Εκεί υπάρχει επίσημα ο ρόλος του χειρουργού σπονδυλικής στήλης, ο οποίος μπορεί να είναι είτε ορθοπαιδικός είτε νευροχειρουργός, και εκτελεί ακριβώς την ίδια εργασία.

Πώς Μπορεί Να Προληφθεί Η Υποτροπή;

Για να ελαχιστοποιηθούν οι υποτροπές, απαιτείται:

• ακριβής διάγνωση του αίτιου μέσω λήψης ιστορικού και κλινικής εξέτασης
• εκμάθηση σωστών κινητικών προτύπων για μείωση φορτίων στην οσφυϊκή μοίρα
• ενδυνάμωση της ζώνης του κορμού (κοιλιακοί και ραχιαίοι μύες) και διάταση μυών
• χρήση θερμών/ψυχρών επιθεμάτων
• αντιφλεγμονώδης φαρμακευτική αγωγή (NSAIDs)

Με πολυετή εμπειρία ως Επίκουρος Καθηγητής Ιατρικής στο Δ.Π.Θ. και εξειδίκευση στο Guy’s & St. Thomas Hospital του Λονδίνου, ο Διευθυντής Σπονδυλικής Στήλης και Παραμορφώσεων στο Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο Θεσσαλονίκης και στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών στο Μαρούσι, Dr. Στυλιανός Καπετανάκης, είναι σε θέση να σας προσφέρει υψηλού επιπέδου φροντίδα και ασφάλεια. 

Συμπληρώστε τη φόρμα επικοινωνίας ή επικοινωνήστε μαζί του τηλεφωνικά, προγραμματίστε την επίσκεψή σας και λάβετε τη θεραπευτική λύση που σας ταιριάζει, με σεβασμό στις ανάγκες και τις προσδοκίες σας.