Σπονδυλοδεσία

Τι Είναι Η Σπονδυλοδεσία & Πότε Εφαρμόζεται;

Η σπονδυλοδεσία είναι μία χειρουργική τεχνική που στοχεύει στην ακινητοποίηση δύο ή περισσότερων γειτονικών σπονδύλων, προκειμένου να εξαλειφθεί η μεταξύ τους κίνηση

Η επέμβαση μπορεί να πραγματοποιηθεί πρόσθια, οπίσθια ή και με συνδυασμένη προσπέλαση, ανάλογα με την πάθηση και την εντόπιση. Κατά τη διαδικασία χρησιμοποιούνται ειδικά εμφυτεύματα (όπως βίδες, ράβδοι και πλάκες) καθώς και οστικά μοσχεύματα, ώστε να επιτευχθεί σταθερή σπονδυλική συνένωση. Η σπονδυλοδεσία εφαρμόζεται κυρίως για την αντιμετώπιση παραμορφώσεων όπως η σκολίωση και η κύφωση, αλλά και σε περιπτώσεις εκφυλιστικής σπονδυλικής στένωσης, αστάθειας της σπονδυλικής στήλης (όπως σε σοβαρή οσφυαλγία από δισκοπάθεια ή σπονδυλολίσθηση, κάταγμα σπονδύλου) ή σπονδυλοαρθρίτιδας. Επίσης, εφαρμόζεται σε ορισμένες ρευματολογικές παθήσεις, καθώς και για να αντιμετωπιστούν όγκοι σπονδυλικής στήλης. Στόχος της είναι να μειώσει τον πόνο, να αποτρέψει νευρολογικές βλάβες και να βελτιώσει τη λειτουργικότητα του ασθενούς, όταν οι συντηρητικές θεραπείες δεν επαρκούν. Είναι σημαντικό να επισημανθεί πως δεν μπορεί να συνδυαστεί αντικατάσταση μεσοσπονδυλίου δίσκου με τοποθέτηση βιδών, καθώς οι δύο επεμβάσεις εξυπηρετούν διαφορετικούς στόχους και είναι ουσιαστικά αντίθετες ως προς τη λειτουργία τους.

Η αντικατάσταση μεσοσπονδυλίου δίσκου (τεχνητός δίσκος) έχει ως σκοπό τη διατήρηση της κινητικότητας της σπονδυλικής μονάδας. Αντιθέτως, η τοποθέτηση βιδών και ράβδων στο πλαίσιο μιας σπονδυλοδεσίας έχει στόχο την κατάργηση της κίνησης σε εκείνο το επίπεδο, για λόγους σταθεροποίησης.

Ποια Είναι Τα Είδη Της Σπονδυλοδεσίας;

Η σπονδυλοδεσία, ανάλογα με τον τρόπο προσπέλασης και την τεχνική που χρησιμοποιείται, διακρίνεται κυρίως στα ακόλουθα είδη:

• ανοιχτή. Πραγματοποιείται με μεγάλη τομή, κατά μέσο όρο απαιτεί δύο μονάδες αίματος, επιτρέπει άμεση αποσυμπίεση των νεύρων και χρησιμοποιείται συχνά σε περιπτώσεις που απαιτείται πεταλεκτομή ή τρηματεκτομή
• κλειστή ή διαδερμική, ενδοσκοπική (ελάχιστα επεμβατική). Διενεργείται με τοπική αναισθησία και ελεγχόμενη καταστολή, μέσω μικρών τομών στο δέρμα με χρήση ειδικών εργαλείων και ακτινολογικής καθοδήγησης, ελαχιστοποιώντας τον τραυματισμό των ιστών και επιτρέποντας ταχύτερη ανάρρωση. Πιο συγκεκριμένα, γίνεται με μια μικρή τομή 2 cm μέχρι 4 cm σχεδόν αναίμακτα χωρίς να καταστρέφονται οι μύες και ουσιαστικά πρόκειται για χρήση βιδών με πλάγια προσπέλαση και όχι στη μέση γραμμή. Ο ασθενής σηκώνεται την ίδια μέρα, περιπατάει σε 1 ώρα και φεύγει την επομένη μέρα χωρίς να χάσει σχεδόν καθόλου αίμα. Η ενδοσκοπική σπονδυλοδεσία πραγματοποιείται σε 3 μόνο κέντρα παγκοσμίως, στην Αμερική, στην Αυστρία και στο Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο Θεσσαλονίκης από τον κ. Καπετανάκη.
• οπίσθια. Η σταθεροποίηση γίνεται στα οπίσθια στοιχεία της σπονδυλικής στήλης (πέταλα, αρθρώσεις)
• πρόσθια. Η οστεοποίηση πραγματοποιείται μεταξύ των σωμάτων των σπονδύλων (διασωματικά), συχνά μέσω πρόσθιας προσπέλασης
• διασωματική. Ειδικά εμφυτεύματα και οστικό μόσχευμα τοποθετούνται μεταξύ δύο σπονδύλων, διατηρώντας την απόσταση και ευνοώντας τη συνοστέωση. Υπάρχουν διάφορες τεχνικές όπως PLIF (οπίσθια διασωματική), TLIF (διατρηματική διασωματική), ALIF (πρόσθια διασωματική) και XLIF (πλάγια διασωματική). Η πλάγια διασωματική είναι η σπονδυλοδεσία που μπορεί να εφαρμοστεί σε όλη την οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης και την θωρακική και γίνεται από μια τομή 3 cm από το πλάι του κορμού χωρίς να έρχεται σε επαφή με τα νεύρα της σπονδυλικής στήλης.
• ανάλογα με την περιοχή. Αυχένα, θώρακα, μέσης ή συνδυασμοί αυτών (π.χ. θωρακο-οσφυϊκή σε σκολίωση)

Αξίζει να αναφερθεί πως στις περισσότερες περιπτώσεις μικροεπεμβατικής σπονδυλοδεσίας, δεν απαιτείται μετάγγιση αίματος. Η επιλογή της κατάλληλης τεχνικής εξαρτάται από τη θέση και το είδος της βλάβης, την ηλικία και τη γενική υγεία του ασθενούς.

Ποιος Είναι Ο Χρόνος Αποκατάστασης Μετά Την Σπονδυλοδεσία;

Ο χρόνος αποκατάστασης μετά τη σπονδυλοδεσία ποικίλλει ανάλογα με την έκταση της επέμβασης, την κατάσταση της σπονδυλικής στήλης και τη συνολική υγεία του ασθενούς. Συνήθως, η πλήρης ανάρρωση διαρκεί από μερικές εβδομάδες έως αρκετούς μήνες, με σταδιακή επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες και την άσκηση. Αμέσως μετά το χειρουργείο, ο ασθενής παραμένει στο νοσοκομείο για λίγες ημέρες και ξεκινά ήπια κινητοποίηση, όπως περπάτημα, για την πρόληψη επιπλοκών. Η χρήση κηδεμόνα αυχένα ή οσφύος μπορεί να συστηθεί για μερικές εβδομάδες, ενώ η φυσικοθεραπεία συνήθως αρχίζει λίγες εβδομάδες μετά την επέμβαση για ενδυνάμωση και βελτίωση της κινητικότητας.

Ειδικότερα:

• μετά τη διαδερμική απονδυλοδεσία, η νοσηλεία διαρκεί κατά μέσο όρο μια με δύο μέρες και ο ασθενής περπατάει σε δύο ώρες μετά το χειρουργείο. Επίσης, στην περίπτωση αυτή, ο χρόνος αποκατάστασης είναι έως και 75% μικρότερος σε σχέση με την παραδοσιακή, ανοιχτή σπονδυλοδεσία. Η επιστροφή στις δραστηριότητες μπορεί να γίνει περίπου σε 15 ημέρες, ενώ για όσους ασκούν βαριά χειρωνακτική εργασία, η πλήρης επάνοδος συνήθως επιτυγχάνεται σε περίπου 1,5 μήνα.
• μετά την ανοιχτή – κλασική σπονδυλοδεσία, η νοσηλεία διαρκεί κατά μέσο όρο πέντε ημέρες και η επάνοδος στις καθημερινές δραστηριότητες και στην εργασία, πραγματοποιείται περίπου δύο μήνες μετά την επέμβαση, ανάλογα πάντα με το είδος και τις απαιτήσεις της εργασίας.

Σε κάθε περίπτωση, η επιτυχής σπονδυλοδεσία απαιτεί υπομονή και πειθαρχία κατά την αποθεραπεία για την πλήρη αποκατάσταση της κινητικότητας και την ανακούφιση από τον πόνο.

Ποια Είναι Τα Ποσοστά Επιτυχίας Μιας Σπονδυλοδεσίας;

Το ποσοστό επιτυχίας μιας σπονδυλοδεσίας κυμαίνεται γενικά μεταξύ 70% και 95%, ανάλογα με την επιλογή των ασθενών, την εμπειρία του χειρουργού και τη σωστή τεχνική εκτέλεσης. Σε καλά επιλεγμένους ασθενείς και με έμπειρο χειρουργό, τα ποσοστά επιτυχίας φτάνουν περίπου στο 85-90%, με τους 4 στους 5 ασθενείς να αναφέρουν σημαντική ανακούφιση από τον πόνο και βελτίωση της ποιότητας ζωής μετά την επέμβαση. Επιπλέον, ρομποτική τεχνολογία στη σπονδυλοδεσία βελτιώνει σημαντικά την ακρίβεια και την ασφάλεια της χειρουργικής επέμβασης. Ωστόσο, σε περιπτώσεις κακής επιλογής ασθενών ή λανθασμένης χειρουργικής τεχνικής, η επιτυχία μπορεί να πέσει κάτω από 50%. Επιπλέον, το σύνδρομο αποτυχημένης χειρουργικής επέμβασης στη σπονδυλική στήλη (Failed Back Surgery Syndrome) εμφανίζεται σε περίπου 5-10% των περιπτώσεων, όπου ο πόνος επιμένει ή επιδεινώνεται μετά το χειρουργείο.

Ποιες Είναι Οι Πιθανές Επιπλοκές;

Στις πιθανές επιπλοκές της σπονδυλοδεσίας περιλαμβάνονται:

• μόλυνση στην περιοχή της τομής ή γύρω από τα υλικά της επέμβασης, που συνήθως αντιμετωπίζεται με αντιβιοτικά, αλλά μπορεί να χρειαστεί και επανεπέμβαση
• αιμορραγία και θρόμβους αίματος, όπως συμβαίνει σε κάθε μεγάλη χειρουργική επέμβαση
• βλάβη νεύρων, που μπορεί να προκαλέσει πόνο, μουδιάσματα, μυϊκή αδυναμία ή, σπάνια, παράλυση
• τοποθέτηση βιδών ή υλικών σε μη ιδανική θέση, που μπορεί να απαιτήσει νέα επέμβαση
• πόνοι μετά από σπονδυλοδεσία ή σύνδρομο αποτυχημένης επέμβασης, όπου ο πόνος στη μέση ή στα πόδια δεν βελτιώνεται ή επιδεινώνεται

Ποιο Είναι Το Κόστος Της Σπονδυλοδεσίας;

Το κόστος της σπονδυλοδεσίας επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, όπως η τεχνική που χρησιμοποιείται, το κόστος των υλικών, η διάρκεια νοσηλείας και οι πιθανές επιπλοκές. Στις μέρες μας, με τη χρήση ελάχιστα επεμβατικών τεχνικών, το χειρουργικό τραύμα και ο μετεγχειρητικός πόνος μειώνονται σημαντικά, επιτρέποντας ταχύτερη κινητοποίηση και μικρότερο χρόνο νοσηλείας, κάτι που επιδρά θετικά και στο συνολικό κόστος της επέμβασης.

Ο Dr. Στυλιανός Καπετανάκης, Επίκουρος Καθηγητής Ορθοπαιδικής στο Α.Π.Θ με εξειδίκευση στο Guy’s & St. Thomas Hospital του Λονδίνου και πολυετή κλινική εμπειρία, είναι σε θέση να σας ενημερώσει αναλυτικά σχετικά με το τι είναι και πώς γίνεται η σπονδυλοδεσία. Συμπληρώστε τη φόρμα επικοινωνίας ή επικοινωνήστε μαζί του τηλεφωνικά, κλείστε το ραντεβού σας και αποκαταστήστε με επιτυχία και ασφάλεια το πρόβλημά σας.