Πάντα πρώτα ο άνθρωπος, με σωστή διάγνωση, κατάλληλη θεραπεία, δίνοντας έμφαση στις Ελάχιστα Επεμβατικές Τεχνικές
Εκφύλιση Δίσκου – Κήλη Δίσκου – Σπονδυλική Στένωση
Ναι. Επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει ότι μέχρι την ηλικία των 20, 50% του πληθυσμού έχει μια εμπειρία πόνου στη μέση. Το αντίστοιχο ποσοστό φτάνει το 80% στην ηλικία των 60 χρόνων και είναι δεύτερο σε εμφάνιση μετά το κοινό κρυολόγημα.
Στις περισσότερες περιπτώσεις ακούγεται από ειδικούς η διάγνωση “εκφυλιστική νόσος της σπονδυλικής στήλης”. Περισσότερο ειδικές διαγνώσεις είναι τα συμπιεστικά κατάγματα στην σπονδυλικη στήλη (πχ. στην περίπτωση της οστεοπόρωσης), η σπονδυλολίσθηση – σε περιπτώσεις μικρότερων αλλά και μεγαλύτερων ηλικιών-, οι όγκοι, οι αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα και η φλεγμονή. Περίπου 2% διαγιγνώσκονται με συνυπάρχουσα συμπτωματολογία από το ισχιακό νεύρο όπου αντανακλά στο αντίστοιχο πόδι.
Οσφυϊκή Δισκοπλαστική
Ενδοσκοπική Δισκεκτομή
Οσφυϊκή Μικροδισκεκτομή
ΑντικατάστασηΔίσκου
Ελάχιστη Επεμβατική Σπονδυλοδεσία
Οσφυαλγία
Είναι ο πόνος στην οσφυϊκή χώρα, κατά βάση στην κατώτερη μοίρα της. Εν άλλοις λόγοις, οσφυαλγία καλείται ο πόνος στη μέση.
Πρόκειται για ένα σύνηθες πρόβλημα, δεδομένου ότι μελέτες έχουν δείξει ότι μέχρι την ηλικία των 20 ένα ποσοστό περίπου 50% του πληθυσμού έχει μια εμπειρία πόνου στη μέση.
Το αντίστοιχο ποσοστό φτάνει το 80% στην ηλικία των 60 χρόνων και είναι δεύτερο σε εμφάνιση μετά το κοινό κρυολόγημα.
Ένα ποσοστό 2% διαγιγνώσκεται με συνυπάρχουσα συμπτωματολογία από το ισχιακό νεύρο, με αποτέλεσμα έτσι ο πόνος να αντανακλά στο πόδι (Ισχιαλγία).
Αίτια της οσφυαλγίας αποτελούν ως επί το πλείστον οι γενικές εκφυλιστικές παθήσεις του μεσοσπονδυλίου δίσκου, οι οποίες αναφέρονται από τους ειδικούς ως «εκφυλιστική νόσος της σπονδυλικής στήλης».
Περισσότερο ειδικές διαγνώσεις είναι τα συμπιεστικά κατάγματα στην σπονδυλική στήλη (πχ. στην περίπτωση της οστεοπόρωσης), η σπονδυλολίσθηση – σε περιπτώσεις μικρότερων αλλά και μεγαλύτερων ηλικιών-, οι όγκοι, οι αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα και η φλεγμονή.
Παρ’ όλα αυτά η κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου αποτελεί τη συχνότερη αιτία οσφυαλγίας-ισχιαλγίας.
Η συμπτωματολογία δημιουργείται όταν υπό διάφορες χρόνιες καταστάσεις «σπάει» το εξωτερικό σκληρό περίβλημα του δίσκου (το οποίο ονομάζεται ινώδης δακτύλιος), με αποτέλεσμα το εσωτερικό μαλακό περιεχόμενο (πηκτοειδής πυρήνας) να «γλιστρά» προς τα πίσω, συμπιέζοντας το νωτιαίο μυελό ή τις νευρικές ρίζες, οδηγώντας στη συμπτωματολογία που αναλύσαμε.
Η αρχική θεραπεία της οσφυαλγίας συμπεριλαμβάνει ορισμένες γενικές αρχές, όπως η εκμάθηση σωστού κινητικού προτύπου και η επανατροφοδότηση, ούτως ώστε ο ασθενής να μάθει μέσα από αυτά τη σωστή στάση του σώματός του για να μην επιβαρύνει τη μέση του.
Επιπροσθέτως, δίνεται έμφαση σε ειδικές ασκήσεις οι οποίες αφορούν τη μέση, όπως η ενδυνάμωση της ζώνης του κορμού (κοιλιακοί-ραχιαίοι), αλλά και ασκήσεις διάτασης των μυών της ράχης και των οπισθίων μηριαίων.
Στην αρχική θεραπευτική προσέγγιση συμπεριλαμβάνεται τέλος η φαρμακευτική αγωγή με τη λήψη Μη Στεροειδών Αντιφλεγμονωδών Φαρμάκων (ΜΣΑΦ), όπως επίσης και η εφαρμογή ψυχρών και υγρών επιθεμάτων.
Αν όμως ο πόνος εξακολουθεί να επιμένει ή/και να χειροτερεύει, όπως επίσης και σε περίπτωση παρετικών καταστάσεων ή αιμωδιών (δηλαδή παροδική απώλεια της ικανότητας κίνησης ενός ή και των δύο ποδιών ή μουδιάσματα στα πόδια), αλλά και σε διαταραχές της ούρησης και της αφόδευσης (ιππουριδικό σύνδρομο), ενδείκνυται ανεπιφύλακτα η χειρουργική θεραπεία, με καλύτερη τεχνική την ενδοσκοπική διατρηματική δισκεκτομή, υπό τοπική αναισθησία και καταστολή.
Έτσι επιτυγχάνεται η πλήρης αφαίρεση της κήλης με ελάχιστο ποσοστό επιπλοκών και βέλτιστη μετεγχειρητική κατάσταση του ασθενούς.
Είναι ο πόνος στην οσφυικη χώρα ένα σύνηθες πρόβλημα;
Ναι. Επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει ότι μέχρι την ηλικία των 20, 50% του πληθυσμού έχει μια εμπειρία πόνου στη μέση. Το αντίστοιχο ποσοστό φτάνει το 80% στην ηλικία των 60 χρόνων και είναι δεύτερο σε εμφάνιση μετά το κοινό κρυολόγημα.
Ποιες είναι οι πιο κοινές αιτίες του πόνου στη μέση;
Στις περισσότερες περιπτώσεις, μελέτες έχουν δείξει ότι η πιο κοινή διάγνωση είναι ουσιαστικα “η μη διάγνωση’’.
Στις περισσότερες περιπτώσεις ακούγεται από ειδικούς η διάγνωση “εκφυλιστική νόσος της σπονδυλικής στήλης”.
Περισσότερο ειδικές διαγνώσεις είναι τα συμπιεστικά κατάγματα στην σπονδυλικη στήλη (πχ. στην περίπτωση της οστεοπόρωσης), η σπονδυλολίσθηση – σε περιπτώσεις μικρότερων αλλά και μεγαλύτερων ηλικιών-, οι όγκοι, οι αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα και η φλεγμονή.
Περίπου 2% διαγιγνώσκονται με συνυπάρχουσα συμπτωματολογία από το ισχιακό νεύρο όπου αντανακλά στο αντίστοιχο πόδι.
Ποια είναι η φυσική εξέλιξη του πόνου στην οσφυική χωρα;
Στις περισσότερες περιπτώσεις ο πόνος είναι αυτοπεριοριζόμενος.
Το πρόβλημα παρόλα αυτά παραμένει, και εξαιτίας της μη σωστής αρχικής διάγνωσης αλλά και για άλλους λόγους, τα συμπτώματα υποτροπιάζουν.
Ο χρόνος της υποτροπής δεν είναι γνωστός και πολλές φορές αποτελεί τμήμα της εξέλιξης της νόσου.
Υπάρχει τρόπος να εμποδίσουμε τις υποτροπές;
Για να γίνει αυτό θα πρέπει καταρχήν ο γιατρός να κάνει σωστή διάγνωση.
Γενικές αρχές ανεξάρτητα από την υποκείμενη παθολογία είναι η εκμάθηση σωστού κινητικού προτύπου και η επανατροφοδότηση, ώστε μέσα από αυτά ο ασθενής να μάθει τη σωστή στάση για να μην επιβαρύνει τη μέση του.
Επίσης ειδικές ασκήσεις που αφορούν τη μέση όπως ενδυνάμωση της ζώνης του κορμού (κοιλιακοί-ραχιαίοι), ασκήσεις διάτασης των μυών της ράχης και των οπισθίων μηριαίων.
Επιπλέον η εφαρμογή ψυχρών και θερμών επιθεμάτων μπορεί να βοηθήσει. Ως φαρμακευτική αγωγή προτείνεται η αντιφλεγμονώδη θεραπεία (NSAIDS).
Υπάρχει πραγματικά συσχέτιση του πόνου στην οσφυική χώρα και των απεικονιστικών ευρημάτων;
Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως πολλές ανωμαλίες μπορούν να συμβάλλουν στην παθολογία του χαμηλού οσφυικού πόνου.
Παρά ταύτα, σε μεγάλες μελέτες που έχουν γίνει δεν υπάρχει στατιστικά σημαντική συσχέτιση των απεικονιστικών ευρημάτων (απλών ακτινογραφιών) με την υποκείμενη παθολογία και αυτό πολλές φορές είναι παραπλανητικό για τον γιατρό αλλά και για τον ίδιο τον ασθενή.
Δεν είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ακούγεται η έκφραση αρθρίτιδα ή εκφύλιση της σπονδυλικής στήλης χωρίς όμως να γνωρίζουμε την ακριβή υποκείμενη αιτία.
Η πραγματικότητα είναι ότι πέρα από το γενικότερο χαρακτηρισμό για την εκφυλιστική νόσο της σπονδυλικής στήλης είναι αρκετά δύσκολο να μιλήσουμε με σιγουριά για την ακριβή αιτία.
Υπάρχουν πιο λεπτομερείς εξετάσεις που μπορούν να βοηθήσουν στη διάγνωση ;
Πέρα από τις κλασσικές εξετάσεις όπως την αξονική (CT) και τη μαγνητική τομογραφία (MRI) υπάρχουν και άλλες εξετάσεις όπως το σπινθηρογράφημα οστών το SPECT καθώς και η ελάχιστα επεμβατική μέθοδος του δισκογραφήματος.
Το τελευταίο και έχοντας προσωπική πείρα, γίνεται ρουτίνα σε μεγάλες Κλινικές Σπονδυλικής Στήλης του εξωτερικού όπως το Guy΄s and St. Thomas Hospital και το Kings College του Λονδινου. Θιασότες της μεθόδου υποστηρίζουν ότι πέρα από τη βοήθεια που προσφέρει στη διάγνωση της δισκικής νόσου είναι χρήσιμη και στην απόφαση του είδους της χειρουργικής αντιμετώπισής της, ειδικά όταν υπάρχει ακεραιότητα των οπισθίων σπονδυλικών στοιχείων.
Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις ο Khai Lam, ένας από τους μεγαλύτερους χειρουργούς Σπονδυλικής Στήλης, ακολουθεί μέθοδο αντιμετώπισης τέτοια, που υπαγορεύεται από τα αποτελέσματα του δισκογραφήματος.
Έχοντας υπόψη όλα αυτά ποιο είναι το πιο χρήσιμο εργαλείο στη διάγνωση της υποκείμενης αιτίας του χαμηλού οσφυικού πόνου;
Είτε το πιστεύουμε είτε όχι, το σωστό ιστορικό και η σωστή κλινική εξέταση είναι αυτά που παίζουν το σημαντικότερο ρόλο, παρόλο την καινούρια πανάκριβη τεχνολογία.
Το τελευταίο γίνεται ακόμα πιο σημαντικό σε χώρες όπως η δική μας, όπου τα χρήματα για τη νοσηλεία και η περίθαλψη σημειώνουν πτωτική πορεία.
Πως θεραπεύεις συντηρητικά έναν ασθενή με οξύ οσφυικό πόνο;
Μπαίνοντας στο Ιατρείο ένας τέτοιος ασθενής , το λεπτομερές ιστορικό είναι απαραίτητο.
Τα αναλγητικά χάπια, τα αντιφλεγμονώδη, τα μυοχαλαρωτικά, η εκμάθηση στάσης- άρσης αντικειμένων, η εκμάθηση σωστής βάδισης και οι εξατομικευμένες φυσικοθεραπευτικές ασκήσεις έχουν θέση.
Στην τελευταία περίπτωση υπάρχει διχογνωμία ακόμα και για την χρονική διάρκεια έναρξης των χειρισμών.
Άλλοι ισχυρίζονται ότι η θέση των οποιαδήποτε είδους χειρισμών-φυσικοθεραπείας είναι μετά των 3 πρώτων εβδομάδων ενώ άλλοι την προτείνουν ακόμα και πρωιμότερα.
Ίσως η αλήθεια βρίσκεται στο είδος της υποκείμενης παθολογίας και όχι στο ακριβές χρονικό διάστημα της έναρξης των συμπτωμάτων.
Επίσης μέρος της συντηρητικής θεραπείας αποτελούν και οι ακτινοσκοπικά κατευθυνόμενες εγχύσεις (στον επισκληρίδιο χώρο καθώς και στις οπίσθιες σπονδυλικές αρθρώσεις) που γίνεται από εξειδικευμένους Χειρουργούς Σπονδυλικής Στήλης και από Αναισθησιολόγους.
Η κατάκλιση στο κρεβάτι βοηθάει;
Παλιότερα μη γνωρίζοντας πολλά, η κατάκλιση και η ξεκούραση στο κρεβάτι συστήνονταν από πολλούς.
Σήμερα, και έχοντας καλή γνώση της παγκόσμιας βιβλιογραφίας, πολυκεντρικές μελέτες έχουν δείξει ότι οι ασθενείς έχουν το καλύτερο αποτέλεσμα όταν ακολουθούν μια φυσιολογική δραστηριότητα και όχι όταν κατακλίνονται στο κρεβάτι.
Άρα αυτό που πρέπει να συστήνεται είναι να ακολουθούν μια μέτρια και χαλαρή δραστηριότητα και να αποφεύγουν τις κινήσεις εκείνες που επιδεινώνουν τον πόνο.
Όσον αφορά τη χειρουργική θεραπεία υπάρχει κάτι διαφορετικό σήμερα;
Καταρχήν πρέπει να καταλήξουμε στο ότι ο ασθενής χρειάζεται χειρουργείο και ότι θα έχει ευεργετικά αποτελέσματα από αυτό.
Σε περίπτωση λοιπόν που αποφασίσουμε ότι ο ασθενής μας θα ευεργετηθεί από ένα πιθανό χειρουργείο τότε νέες τεχνικές το κάνουν αυτό ευκολότερο για τον ασθενή.
Στις Ελάχιστες Επεμβατικές Μεθόδους όπως μικροδισκεκτομή (με τη χρήση ή μη χειρουργικού μικροσκοπείου), MISS TLIF, PLIF και XLIF τεχνικές, επιπλοκές όπως η διεγχειρητική απώλεια αίματος είναι μηδαμινές και η νοσηλεία του ασθενούς ανέρχεται σε 1 το πολύ 2 ημέρες.
Αυτό το χειρουργείο πραγματοποιείται από ορθοπαιδικό ή νευροχειρουργό;
Σε χώρες όπως Αγγλία, Ελβετία, Αμερική και άλλες , εν ολίγοις σε χώρες που θεωρητικά έχουν ένα καλό επίπεδο εκπαίδευσης των γιατρών τους, μια τέτοια ερώτηση δε θα είχε θέση.
Σε όλες αυτές τις χώρες υπάρχει επίσημα ο Χειρουργός Σπονδυλικής στήλης, ο οποίος μπορεί να είναι Ορθοπαιδικός Χειρουργός ή Νευροχειρουργός και κάνει ακριβώς την ίδια εργασία.